Gebelik Şekeri
Halk arasında gebelik şekeri veya hamilelik şekeri diye adlandırılan hastalığın tam adı gestasyonel diabet’tir. Gebeliğe bağlı şeker hastalığı veya hamileliğe bağlı şeker hastalığı gibi adlandırmalar da kullanılır.
Hamile kalmadan önce şeker hastalığı bulunmayan bir kadında hamilelik sırasında şeker (glukoz) değerlerinde yükselme saptanması durumudur. Hamileliğin 24-28 haftaları arasında glukoz yükleme testi (şekerli su tesi) ile tarama yapılır, 100 gr oral glukoz testi ile kesin teşhis konur.
Gebelik şekerinin anne ve bebek açısından riskleri nedir?
Diyabet yani şeker hastalığı ister hamilelikten önce başlamış olsun ister hamilelik sırasında başlamış olsun anne ve bebek açısından bir takım riskler getirir. Diyabetik hastalarda şeker düzeyleri hamilelik boyunca ne kadar düzgün seyrederse bu riskler o kadar azalır. Hamilelik sırasında başlayan şeker hastalığında (gestasyonel diyabet, GDM) risk hamilelik öncesinde başlayan şeker hastalığına göre daha düşüktür. Diyabetik annelerin gebeliklerinde preeklampsi (yüksek tansiyon, gebelik zehirlenmesi) ve düşük, erken doğum gibi durumlar normal gebeliklere göre daha sık görülür.
Gebelikte önce başlayan diyabetik hastalarda bebekte bazı anomalilerin görülme riski artar. Ancak gebelikte başlayan gestasyonel diyabet (GDM) bebekte anomalilere neden olmaz veya çok hafif ilgili olabileceği konusunda şüpheli araştırmalar vardır. (kaynak)
Gebelikten önce veya gebelik sırasında başlayan diyabete bağlı olarak makrozomik (normalden iri) bebek gelişmesi ve buna bağlı normal doğumun mümkün olmaması, sezaryen gerekmesi gibi riskler artabilir.
Gebelikten önce var olan diyabet hastalarında gebelikten hemen önceki bir kaç ay ve gebelik boyunca şeker düzeyleri ne kadar normal seyrederse bebekte anomali gelişme riski o kadar azalır. Şeker düzeyleri yüksek ve kontrolsüz olan gebeliklerde risk artar. Bu nedenle HbA1C ve glikoz takipleri çok önemlidir.
Diyabetik gebeliklerde bebekte artan riskler:
– Doğumdan hemen sonra solunum sıkıntısı (respiratuar distres)
– Bebeğin iri olması (makrozomi)
– Daha nadiren bebeğin normalden küçük olması (SGA)
– Bebekte doğumdan sonra hipoglisemi (şekerin düşmesi), polisitemi, hipokalsemi, hiperbiluribinemi (sarılık)
– Kalp anomalileri (VSD, TGA, kardiyomyopati…)
– Beyin ve santral sinir sistemi anomalileri (Anensefali, spina bifida, kaudal displazi)
– Böbrek anomalileri
– Sindirim sistemi anomalileri
– Kulak anomalileri
Belirtileri:
Gebelik şekeri varlığında susuzluk hissi, kilo kaybı, çok fazla yemek yemek, çok fazla miktarda idrar yapmak, yorgunluk gibi belirtiler olabilir. Ancak hemen hemen her zaman belirtilerle değil yapılan tarama testi veya tahlillerle farkedilir.