Kalp ve Damar Hastalıkları
1. Kapak hastalıkları;
a. En büyük nedeni zamanında teşhis konmayan ve iyi tedavi edilmeyen ateşli hastalıklardır.
b. Yaşlanma ile uyumlu olarak gelişen aterosklerotik kapak hastalıkları da vardır.
2. Kalp adalesi hastalıkları (Miyoptakiler);
a. Bunların çoğu aileseldir ancak, iyi tedavi edilmeyen koroner arter hastalıkları, Hipertansiyon, Obezite, alkol kullanım vb bu konuda sorumludur.
b. Bazı gebeliklerden sonra da Myopati gelişebilir.
3. Kalp yetersizliği;
a. Koroner arter hastalıkları, Hipertansiyon, Obezite ve Diabet..vb.bu konuda baş sorumlulardır. Zamanında ve iyi tedavi edilmeli ve tedavide süreklilik sağlanmalıdır.
b. Burada önemli olan, kalp yetersizliği gelişen kişinin, yeni bir yaşam biçimi belirleyerek (Kilosuna-Diyetine-İlaçlarına riayet ederek, kötü alışkanlıklarını terk edip, ağır efordan uzak durmak şartıyla) rölantide bir hayat sürdürmesidir.
4. Koroner arter hastalıkları (Koroner ağrıları-Kalp krizi-Koroner Stent-Koroner By-pass Op.);
a. Kalbin kendi adalesini (Myokard) besleyen atar damarlara, KORONER damar denmektedir. Bu damarların hastalanmasına, KORONER ARTER HASTALIĞI denmektedir. Bu damarlar tıkandığı zaman kişi KALP KRIZİ geçirir. KALP KRIZİ ölüm oranı en yüksek olan hastalıktır. Bu hastaların %50si ilk bir saat (çoğu ilk yarım saat) içinde kaybedilir. Bu yüzden KALP KRIZİ şüphesi olan hasta en yakın sağlık birine ulaştırılmalı, trafikte ve yollarda zaman kaybedilmemelidir. Hastanın acil durumu giderildikten sonra istediği hastaneye nakledilebilir. Doğru olan budur.
b. Koroner arter hastalığında önemli olan koruyucu hekimliktir. Kalp krızi geçirmiş bir hastada yapılanlar, maalesef “yangından ne kurtarabildiysen” ile sınırlıdır.
5. Kardiak aritmiler (Taşikardi-Bradikardi-Masum aritmiler-öldürücü Aritmiler);
a. Hastaların ÇARPINTI olarak tanımladığı bu grup hastalıklar önemsenmelidir. Zira çok masum tipleri olduğu gibi, çok tehlikeli ve öldürücü olanları da vardır. Gerekirse tekrar-tekrar RİTM HOLTER kayıtları alınarak aritmi incelemesi yapılmalıdır.
6. Bayılmalar (Senkop) ve kalp pilleri;
Bayılmalar 3 ana başlıkta toplanabilir.
• Nörolojik nedenlere bağlı olanlar,
• Kardio-vasküler nedenlere bağlı olanlar şeklinde iki grupta toplanır. özellikle Kalp-Damar sistemine bağlı olanlar konumuz içine girenlerdir. Bayılmanın ağırlık derecesi ve süresi ölümle sonuçlanabilir. Nedenleri çok iyi araştırılmalı, Pace maker/Kalp Pili indikasyonu varsa, zaman kaybetmeden bu işlem yapılmalıdır.
• Kalp pillerinin de çok çeşitleri vardır. çok geliştirilmiş şok yapıı (İCD) piller de mevcuttur.
7. Hipertansif kalp ve damar hastalıkları (Kalp krizi-Felç-Körlük-Böbrek hastalıkları);
a. Hipertansiyon kendisi bir hastalık değildir. Ama çok ciddi-ölümcül ve sakat bırakan hastalıklara neden olur. Kalp krizi-Felçler-Körlükler-Böbrek yetmezliği-Erkeklerde iktidarsızlık vb. bunlardan sadece bazılarıdır. Hipertansiyonun %95 nedeni bilinmemektedir. %5 nedeni bulunanlar, neden ortadan kaldırılınca düzelmektedir. Ancak diğer %95 grup hayat boyu kontrol altında olmak zorundadır. Zira Hipertansiyonun tedavisi yoktur. Filan tarihte Hipertansiyonum vardı, tedavi oldum, artık yok denemez. Hipertansiyon uygun bir yaşam biçimi, uygun görülen diyet, varsa FAZLA KİLO ve STRES’ten arınma ve gerekirse ilaç tedavisi ile kontrol altında tutulabilir.
b. Hipertansiyon hayat boyu devam eder, kişinin huzurlu-rahat günlerinde, stabil olduğu dönemler olabilir, bu geçti-iyileşti anlamına gelmez. Bir stres, bir üzüntü, bir yorgunluk anında tekrar ortaya çıkabilir. Bunu asla unutmamak gerekir.
8. Karotis arter (Şah Damarı) hastalıkları;
a. Ateroskleroz (Damar sertliği) yaygın ve ilerleyici bir hastalıktır. Koroner arter hastalığı olanlarda en az %40 oranda, Karotis Arter (Şah Damarı) hastalığı da bulunmaktadır. Bu nedenle Koroner arter hastalığı bulunan kişilerde, mutlaka karotis damarlara da bakılmalıdır, zira en büyük stroke (Felç) nedenlerinden biridir.
b. Hareket etmekle, başını sağa-sola çevirmekle tetiklenen baş dönmesi ve göz kararmalarından şüphelenmek gerekir.
9. Periferik arter hastalıkları;
a. Ateroskleroz (Damar sertliği) nin yaygın ve ilerleyici bir hastalık olduğunu belirtmiştik. Kalp damarları dışında görülen arter hastalıkları için bu deyim kullanılır. Periferik arter hastalığı, ençok bacak damarlarında görülür. Tipik belirtisi yürümekle gelen bacak ağrılarıdır. Hastalık ilerledikçe istirahat halinde de bacak ağrısı ve ayaklarda soğukluk başlar.
b. Beyin-Göz-Kulak-Böbrek ve Barsak damarlarında da tutulum görülebilir.
10. Bacak varisleri ve pulmoner emboliler (Akciğer İnfarktüsü);
a. Bacaklarda toplar damar genişlemelerine VARİS denir. Varis durumunda, bacaklardaki venöz kanın yukarı doğru, yerçekimine aksi yönde hareket etmesi zorlaşır. SU DEĞİRMENİ misali, kanı yukarı doğru taşıyan VENöZ KAPAKÇIKLAR yetersiz hale geçer ve venöz kan geriye kaçar. Geriye doğru olan bu VENÖZ KAÇAK, toplar damar sisteminde genişlemelere neden olur. Daha sonra bu genişlemiş toplar damar sistemi içindeki kanda pıhtılaşma başlar ve KAN PIHTILARI hareket ederek sağ kalbe gelir ve oradan da AKCİĞERLERE geçer ve AKCİĞER İNFARKTüSü (PULMONER EMBOLİ) yapar. Pulmoner emboli teşhisi ve tedavisi zor, en öldürücü hastalıklardan biridir.
11. Asrımızın vebası ani ölümler;
a. Medeniyetin ilerlemesi, insan hayatını kolaylaştıran teknolojik gelişmeler, hastalıkların teşhis ve tedavisini kolaylaştıran tıp dünyasındaki onca yeniliklerlere rağmen, bu gelişmelerle atbaşı paralel giden bir sıkıntı mevcuttur.
ANİ öLüMLER Hiçbir ön belirti yokken aniden başlayıp, en geç bir saat içinde sonlanan ölüm şekline ani ölüm diyoruz. Bu ölüm şekli, Tıp dünyasının aciz kaldığı, ne yapacağını bilemediği bir sendrom olarak karşımızda bulunmaktadır. Ani ölümlerin %93 sebebi, öldürücü KARDİAK ARİTMİ’lerdir.
b. Hastane ortamında oluşan ani ölüm vakalarında bile tedavi şansı çok azdır. Hayata döndürülen vakaların çoğu da sakat kalmaktadır. Bu yüzden ailesinde ani ölüm görülen ve risk faktörleri yüksek olan kişilerin mutlaka koruyucu hekimlik ilkelerine önem vermesi gerekir.
12. Tedavi yöntemleri
• Tedavide önemli olan koruyucu hekimliktir.
• Risk Faktörleri ile mücadele etmek,
• Sigara ve alkol varsa terk etmek,
• Obezite varsa kontrol altına almak,
• Şeker-üre vb.bilinen bir metabolik hastalık varsa diyet ve ilaç tedavisine riayet etmek,
• Asrımızın sağlık sorunları kaynağı HİPERTANSİYON varsa, mutlaka çok önemsenmeli, gerekli görülen diyet ve tedavisine sabırla devam edilmeli, en önemlisi bu işin hayat boyu devam etmesi gerektiği unutulmamalıdır.
• Hareketsiz bir yaşam biçimi varsa, daha hareketli bir yaşam tarzı benimsenmeli.
• Ailesel olarak bazı hastalıklara karşı bir yatkınlık varsa, hastalığın ortaya çıkmasını beklemeden, düzenli sağlık kontrollarını ihmal etmemeli.
• Ailesinde Genç ölüm ve Ani ölüm sık görülen kişilerin daha sık sağlık kontrollerinden geçmesi, kötü alışkanlıklardan uzak durması, kötü arkadaş çevrelerine gitmemesi, fazla kilo ve hareketsiz yaşam tarzından uzak durması gerekir.
• Hasta olmadan hekime gitme alışkanlığı kazanmak gerekir.
• Hastalık ortaya çıkmış ise, tedavi zamanlaması çok iyi yapılmalı, geç kalınmamalıdır.
• Olağan dışı bir acil durum gelişirse, en kısa sürede ve en yakın sağlık birimine gitmek prensip olmalıdır.